Wiele mówi się o świętach pogańskich , i zwyczajach które w ramach inkulturacji zyskały nową oprawę w "nowych czasach" , Zielone światki , Matki Boskiej Gromnicznej czy dziady , wiemy o tym dużo , mnie natomiast ostatnio w czasie podroży wakacyjnej ruszyło coś innego jakie mamy domniemane pozostałości w sferze materialnej ( czyli co w stylu budowli , architektury zostało nieświadomie zaadoptowane ) , czekam na pomysły
mój nr 1 :
kapliczki , krzyże przydroże , zwrócił ktoś może uwagę na to że niemal wszystkie one czy też święte figury są odgrodzone jakimś tam płotkiem , ( oddzielenie sacrum od profanum ) nikt przecież nie wymyślił tego tak sobie , podejrzewam że jest to kontynuacja z czasów pogańskich , źródła pisane mówią o odgrodzeniu Świętowita na Rugii czy grodzeniu świętych drzew .
nr 2 lokalizacja tychże , są to charakterystyczne miejsca ( rozstaja dróg , górki , itp. ) przypadek ? czy kiedyś może w podobnych miejscach lokalizowano bałwany?
a wizerunki świętych na drzewach w takich " budkach dla ptaków "
tu za bardzo nie mam pomysłu ... może ktoś ma ?
wszystko to dotyczy terenów wiejskich , w budowlach ( kościołach ) chyba nie ma analogii . pozdrawiam

Świątynię grodzono również u Żydów zatem w chrześcijaństwie grodzenie kościołów raczej z tamtąd pochodzi. Nie mówiąc już o czysto utylitarnych powodach jak zabezpieczenie przed złodziejami, napadami itp.
Litwini, Białorusini twierdzą, że ich kapliczki-krzyże, ozdobione promieniami w takiej liczbie, że przypominają Słońca, to przeżytek pogańskich słupów kultowych. Twierdzą, że również charakterystyczne zadaszenie ma przedchrześcijańska formę.

Nie wiem czy to wpływ pogaństwa czy swego rodzaju konwergencja ale orientowane świątynie powodowały, że msza prowadzona do ołtarza (tak ja sprawowano jeszcze w latach -60 XXw.) powodowała, że modły były kierowane na wschód. Tak samo jak obrzęd prowadzony przez kapłanów na miejscach kultowych na górach Łyścu, Grodowej, Perzowej i Dobrzeszowskiej.

Na pewno z konwergencji wynika lokowanie świątyń na wzgórzach.

Zastanawiam się nad pochodzeniem kapliczek domkowych. Te w Górach Świętokrzyskich służyły kiedyś jako schrony pogodowe. Większość nadal może pełnić tę rolę a znam dwa przypadki, gdzie owe kapliczki taką rolę pełniły.

Zastanawiałem się również nad ośmiobocznymi kapliczkami. Wprawdzie znaleziska i odtworzone gontyny w Meklemburgii są na planie prostokąta ale u nas brak kościelnych wzorów ośmiobocznych. Są romańskie rotundy (na Kielecczyźnie w Grzegorzewicach) i romańska lub preromańska w Wiślicy, są półokrągłe absydy kościołów ale ośmiokątny plan może wskazywać na tradycje budownictwa drewnianego. Taki kształt, wielokątny, ma drewniana absyda dużej kaplicy na Górze Witosławskiej. Przy tym tę kaplice wybudowano w miejscu przeniesienia kultu wygnanego z Łyśca (spod klasztoru św. Krzyża) i przetrwałego w formie ludycznych zabaw do drugiej połowy XX w. Przy tym od XVII w. stale rezydowali w niej różnego rodzaju heretycy a to podający się za nowe wcielenie Jezusa, a to podający za ludzi z mocą uzdrawiania itp. Może zatem wielokątny kształt drewnianego budynku ma jakieś archaiczne odniesienia.